ثبت علامت اجباری

علامت و اسم تجاری بنا به ماده  30 قانون ثبت علائم تجاری مصوب سال 1386 ،شامل موارد ذیل است:

الف)به هر نماد قابل مشاهده ای که باعث تشخیص محصول یا خدمات افراد حقیقی یا حقوقی شود را علامت گویند.

ب)به نماد قابل مشاهده ای که به اسم جمعی در اظهارنامه ی ثبت قید شده باشد و معرف ویژگیهای کالا مثل کیفیت یا خدمات افراد حقیقی و حقوقی باشد علامت جمعی نام دارد و از دیگر علامات ثبت شده جمعی مجزا می شود.

ج)اسم تجاری نام و یا نشانی است می باشد که معرف شخص حقوقی یا حقوقی است.

علائم تجاری را میتوان به اختیار ثبت کرد ،و اجباری در آن نیست غیر از مواردی که دولت موظف به ثبت کند. بنابراین طبق آئین نامه ثبت علامت تجارتی اختیاری می باشد.لذا چنانچه فردی برای محصول خود علامتی در نظر بگیرد و از آن استفاده کند بدون اینکه آن را به ثبت برساند مشکل قانونی ندارد.

بنابراین تاجران یک علامت را برای محصولات خود در نظر میگیرند تا محصولاتشان از دیگر محصولات مجزا شود .خاصیت این مساله این است که مشتری میتواند محصول مورد نظر خود را که به آن اعتماد دارد و مشتری آن است از دیگران تشخیص دهد.به کارگیری علامت تجاری باعث می شود مشتری سریعا میتواند مبادرت به خرید نماید و نیازی به این ندارد که صاحب علامت و یا صانع را بشناسد. مانند روغن نباتی با علامت«سه گل» و یا صابون«لوکس» و یا چاقو که علامت«تصویر دو آدم »دارد و مشتری بدون شناخت کارخانه سازنده تشخیص می دهد کالای مورد نظر اوست .پس علامت تجاری به تنهایی میتواند محصول را معرفی کند و نباید مورد سوء استفاده دیگران قرار گیرد چرا که موجب ضرر مالک علامت می باشد.

تاجر برای محصول خود علامتی را در نظر میگیرد که معرفی کننده محصولات اوست و از نظر اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای می باشد و بدین وسیله مشخص میکنند که تاجران دیگر ننمیتوانند از آن علامت برای محصولات خود استفاده کنند.جهت پشتیبانی از مالکیت صنعتی  نصب علامت روی کالا به مفهوم نصب یا چسباندن علامت روی محصول در بند(2)ماده ی 9 کنوانسیون پاریس عنوان شده است. در ماده ای از ماده ی ذکر شده آمده است چنانچه کالایی که علامت تجاری و یا نامی را دارا باشد که قانونی نباشد درصورت ورود به کشورهای اتحادیه که این نشان یا اسم در آنجا پشتیبانی می شود ضبط خواهد شد.بنا به  بند (2)ذکر شده، در کشوری که در آن علامت گذاری غیر قانونی انجام شده و کشوری که کالا به آن وارد شده نیزکالا ضبط خواهد شد.

ثبت علامت اجباری

همانطور که شرح داده شد ثبت علامت تجاری اجباری نمی باشد و فقط دولت میتواند برای یک علامت اجبار به ثبت را تعیین کند.در تبصره ی ماده ی یک قانون ثبت ،کالاهایی که ثبت علامت برای آنها اجباری نیست را معرفی کرده و ثبت علامت را برای کالاهای ذیل در تاریخ  3/2/28 هیئت وزیران الزامی دانسته است.

1. داروهای اختصاصی (اسپسیالیته)در موارد پزشکی و دام پزشکی مورد استفاده اند.
2. مواد غذایی که دارای بسته بندی می باشند.
3. نوشیدنی ها و آب های گازدار
4. لوازم آرایشی که بصورت مستقیم روی پوست تماس دارد و استفاده می شود.

پس مطابق این ماده ، کالاهای دارویی و پزشکی و مواد غذایی که در آیین نامه ذکر شده است چه ساخت ایران باشد یا خارج و داخل کشور استفاده شود در بازار مصرف باید با اسم مختص به خود فروخته شود وعلامت تجاری یا صنعتی ثبت شده را دارا باشد و روی اتیکت آن موارد زیر گنجانده شود:

الف-نام تجاری و آدرس سازنده بهمراه نام کشور مبدا

ب-شماره ثبت علامت در ایران

مطابق با ماده ی۲ آیین نامه ذکر شده،علامت و اتیکت ذکر شده پیش از اینکه کالاها به فروش برسند روی کالاهای خارجی الصاق شده باشند. بر طبق ماده ی 7 آیین نامه اتیکت قید شده در ماده ی ۱ باید به گونه ای چسباندا شود که قابل برداشتن و کنده شدن نباشد و اسم کشور مبدا آدرس سازنده علامت و شماره ثبت و از تاریخ اعلام شده از وزارت بهداری تاریخ اجازه ی فروش و شماره در ایران کاملا قابل خواندن باشد.  امکان دارد موارد نوشته شده روی برچسب به زبان خارجی باشد و بکار گرفتن زبان فارسی به اختیار می باشد.

با توجه به آیین نامه ای که ذکر شد ،در سال 1342 وزارت اقتصاد آگهی ای را با نام(آگهی وزارت اقتصاد)در مورد انجام قوانین آیین نامه الصاق و ثبت اجباری علایم صنعتی روی کالاهای دارویی،خوراکی و آرایشی منتشر کرد. بر اساس این آگهی،تمامی داروهای اختصاصی مورد استعمال طبی یا دامپزشکی،مواد غذایی،آرد های مخصوص-چای های مختلف،کاکائو،شکلات،آب نبات،پنیر،مربا،ترشی،کره،روغن های مختلف،مشروبات الکلی و غیر الکلی ،آب های گاز داریا معدنی ،آبجو،شربت،آب میوه،لوازم آرایش و زیبایی که مستقیماً روی بدن انس��ن استفاده می شود مثل پماد، صابون،محلول،پودر،  خمیر، ادکن و عطرها که از خارج از کشوروارد شود یا داخل ساخته شود  می بایست علامت صنعتی یا تحاری روی آن ثبت شود تا به فروش برسد.

نام تجاری و آدرس سازنده کالا با ذکر کشو. مبدا و شماره ثبت علامت در ایران و شماره و تاریخ تاییدیه وزارت بهداری(در ارتباط با داروها) می بایست روی برچسب الصاق شده روی کالا قید شده باشد..در پایان این آگهی قید شده است از تاریخ انتشار این آگهی تمامی تولید کنندگان و وارد کنندگان کالاهای ذکر شده یک ماه فرصت دارند به ثبت و الصاق علامت مصوب شده در این آیین نامه اقدام کنند.چنانچه طی مدت مهلت داده شده که یک ماه می باشد علامت اجناس ثبت و الصاق نشده باشد چه در اختیار تولید کنتده باشد چه در اختیار فروشنده باشد(عمده فروش،مغازه دار،کسبه جزء)کالا توقیف خواهد شد و مطابق  بند(ب)از ماده ی 249 مجازات عمومی تعقیب قانونی خواهد داشت.

بنا به ماده ی 47 قانون ثبت علائم تجاری مصوب سال 1386 ،چنانچه مقررات ثبت اجباری اسامی تجاری رعایت شود،این اسامی چنانچا به ثبت هم نرسند  ،در برابرتخلفات اشخاص ثالث پشتیبانی می شوند.اگرچه روسیله ی افراد ثالث از اسم تجاری استفاده شود به شکل اسم تجاری یا علامت یا علامت جمعی یا سوءاستفاده ای که موجب فر یب خوردن دیگر مردم شود قانونی نمی باشد.