جهت شناساندن محصولات صنعتی و اجناس یا خدماتی از حیث کیفی و تضمین مرغوبیت محصولات علایم تجاری نشانه هایی ستند که این وظیفه را بر عهده دارند.

ماده 1 با توجه به قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات در تشریح علامت تجاری اینچنین در نظر گرفته است که:

جهت تمایز و تفکیک انواع محصولات صنعتی ، تجاری یا فلاحتی میتوان از علامتهای تجاری که مشتمل بر طرح،عکس، واژه، اعداد، حرف ، مهر و لفاف می باشند استفاده کرد.یک علامت تجاری می تواند برای تفکیک مزایای محصول یا کالای جمعی از کشاورزان یا صاحب صنعتان بکار گرفته شود یا کالای یک ناحیه و شهر از کشورمان در نظر گرفته شود.

از ماده ذکر شده میتوان چنین برداشت کرد که برای در نظر گرفتن علامت محدودیتی وجود ندارد ، و قادر خواهند بود با توجه به سلیقه افراد از لغات،حروف، اعداد، عکس افراد عادی یا دانشمندان یا به شکل موزیک استفاده و آگاهی و شناخت  کالاهای بخشهای تولیدی،صنعتی یا خدماتی مثل  حمل و نقل زمینی،هوایی یا دریایی بکار گرفته شود.

در بکار گیری و انتخاب علامت تجاری باید توجه داشت جدید و بدیع باشد و بتوان آن را به دیگران منتقل کرد و افراد را دچار سر درگمی نکند.

با توجه به مطلب ذکر شده نمیتوان از علامتهای زیر استفاده کرد:

 الف) اسامی عام را به دلیل اینکه عامیانه می باشند و قابلیت این را ندارند که به نوع خاصی از محصول تعلق داشته باشند،نمیتوان به عنوان علامت تجاری در نظر گرفت .برای نمونه برای کالایی مانند قند شما نمیتوانید از کلمه ی قند استفاده کنید و یا عکس ماهی را برای کنسرو ماهی در نظر بگیرید و در شکل آن تغییر و حالت ویژه ای بوجود نیاورید.

 ب)برای علامت تجاری قادر نمی باشید از توصیف محصول استفاده نمائید. مثل باقلوای شیرین،اما معمولا تلاش بر این است علامتی که انتخاب می شود با محصول تولیدی همخوانی داشته باشد مثل پنبه ترموژن که معنای آن گرم کننده می باشد یا شکل ملود یا برای انتشارات موسیقی یا نشانv برای ترکیباتی که ویتامین دارهستند .قاضی تشخیص می دهد که علامت انتخاب شدهدر چه حد مبدعانه می برای مثال برای گزینش اسامی عام محصول به زبان خارجی باید این مطلب را مدنظر قرار داد که آن کلمه در کشور به چه اندازه شناخته شده می باشد و این امکان وجود دارد که به عنوان علامت گزینش شود یا خیر.
ج)شکل های ساده مثل خط مستقیم و نقشهای هندسی یا رنگ های عادی علامت محسوب نمی شوند غیر از آنکه با ترکیب آنها بتوان یک تصویر مبدعانه خلق کرد.

ثبت علامت تجاری

مطابق با تبصره 1 قانون ثبت علایم تجاری و اختراعات مصوب اول تیرماه 1310 در کشورمان ایران ثبت علامت بصورت اختیاری می باشد غیر از نکاتی که الزام دولت بر آنها قرار گرفته باشد. به علاوه ماده 2: " چنانچه فردی علامت خود را به ثبت رسانده باشد می تواند علامت تجاری را به انحصار خود درآورد.
لذا موسسات تجاری مجبور نیستند علامت تجاری را ثبت کنند الا در حالاتی که دولت برای آن الزام در نظر بگیرد.اما پس از ثبت علامت میتوانند از علامت بصورت انحصاری استفاده کنند .پس چنانچه علامت خود را به ثبت نرسانید دیگر افراد می توانند از آن استفاده و احیانا سوء استفاده نمایند. تجار و موسسات تجاری می بایست  علامت خود را ثبت کنند تا در برابر تقلب و تقلید دیگر افراد جلوگیری کنند .

مزایای ثبت علامت تجاری

1. ثبت علامت تجاری ضمانت می کند که مشتریان می توانند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند.
2. ثبت علامت تجاری برای محصولات و شرکت و خدمات شما ایجاد شهرت و وجه می کند.
3. ثبت علامت تجاری شرکت ها را تشویق می کند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایه گذاری کنند.
4. ثبت علامت تجاری شرکت ها را قادر می سارد محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند.
5. ممکن است ثبت علامت تجاری برای دریافت وام مفید باشند.
6. ثبت علامت تجاری می تواند برای سهامداران نیز ایجاد ارزش افزوده ی سهام کند و باعث افزایش درآمد شرکت شود.
7. علامت تجاری ثبت شده ، قابل نقل و انتقال است . لذا، می توان آن را انتقال داد.
8. ثبت علامت تجاری می توان تفویض اجازه ی استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده را به شرکت های ثالث داد که می تواند مبنبع درآمد بیشتری برای شرکت یا شخص به وجود آورد و یا اساس انعقاد یک موافقت نامه ی اعطای نمایندگی فروش باشد.
9. ثبت علامت تجاری ممکن است دارایی ارزشمند کسب و کار باشند.
10. ثبت علامت تجاری جزء ضروری موافقت نامه های اعطای نمایندگی است .
11. ثبت علامت تجاری اجازه استفاده از آن ها به اشخاص ثالث داده می شود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها می باشند.
12. ثبت علامت تجاری ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکت ها هستند.

در ماده 5 قانونی تجارت غیر قابل ثبت بودن علامت های تجاری ذکر شده است که به توصیف آنها می پردازیم:

.علائم دولتی ، مملکتی و رسمی ( مثل نشان جمهوری اسلامی ایران ، هلال احمر و …)
علائم منافی نظم یا عفت عمومی

.علائمی که اسم یا عنوان عمومی و مورد استفاده عموم باشد مثل عنوان پارچه ، ماشین و …
علائمی که از پیش ثبت شده باشد.(برای بدست آوردن اطمینان از ثبت نشدن اسم برند پیشنهادی خود قادر می باشید  به پایگاه اطلاعاتی روزنامه رسمی کشور مراجعه نمایید ).
واژه ها یا گزاره ای که به نوعی وابستگی به ارگان ها یا مقامات رسمی ایران را یاد آور شود یا القا نماید ، مانند کلماتی مثل انقلابی یا دولتی و امثال آن ها.

شرایط ثبت علائم تجاری

ابداع و نوآوری

علامت تجاری بایستی از نوآفرینی و نوآوری برخوردار باشد.به بیان دیگر می توان اینگونه بیان نمود که علامت تجاری نبایستی تکراری باشد و یا شبیه علامت هایی باشد که مورد استفاده قرار گرفته اند.بعضی از اشخاص با افزایش و یا کاهش یک حرف و یا یک شکل کوچک به شکل های قبلی مدعی ثبت علامت تجاری می شوند که در این صورت کارگزار ثبت آن را رد می کند و اجازه نمی دهد که این علامت ثبت شود.

عدم ایجاد اشتباه در نظر مشتری

عائم تجاری بایستی از راستگویی،شفافیت و روشنی و وضوح برخوردار باشند یعتی علامت تجاری بایستی به طوری ترسیم و مشخص گردد که سبب خطا،اشتباه،گمراهی و فریب مخاطب و رویت کننده نشود.

 تمایز و تشخص

علامت تجاری یک شرکت بایستی در بین علامت های شرکت های مشابه معین و متفاوت باشد و به وسیله ی اشخاص عادی به راحتی و به آسانی متمایز شود.

درخواست ثبت بایستی به زبان فارسی و در سه رونوشت برروی نمونه های چاپی مخصوصی که از جانب اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در اختیار متقاضیان گذاشته می شود صورت بگیرد.

مدارک مورد نیاز برای ثبت علامت تجاری

1.سه رونوشت از اظهارنامه ثبت علامت بازرگانی روی نمونه های چاپی از سمت درخواست کننده یا وکیل او فراهم و ارائه شود.اظهارنامه مورد نظرمی بایست تاریخ و امضاء داشته باشد نکته های زیر را در بر داشته باشد:

1. امضاء کننده اظهارنامه ، صاحب علامت.
2. اقامتگاه قانونی ( شخص حقیقی یا حقوقی )
3. نوع صنعتی یا نوع تجارت.
4. اسم و اقامتگاه اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ و اخطار را دارند.
5. محصول و طبقات علامت مطابق با آیین نامه ( ق.ث.ع.و.ا)
6. شرح و توضیح علامت.
7. شیوه ی ویژه بکارگیری علامت مثلا برای وسایل مختلف به هر شکل و اندازه و نوع چاپ تعیین شود.

2.مدارک تایید شده شناسایی درخواست کننده 

الف) اشخاص حقیقی:کپی سجل و کارت ملی
ب) اشخاص حقوقی:آخرین روزنامه رسمی دلالت بر مدیریت  کند کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء

3.اسناد نماینده قانونی:درصورتی که درخواستبوسیله ی نماینده قانونی(وکیل،دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ….) مطرح شود اسناد به آن پیوست می شود.

10.4 مدل گرافیکی یا کپی یا عکس از علامت مورد تقاضا نهایتا در ابعاد ده در ده سانتی متر

5.چنانچه علامت  سه بعدی باشد ارائه علامت به شکل مدل گرافیکی یا عکس دو بعدی به شکلی که از شش زاویه مختلف فراهم شود و در مجموع تشکیل یک نمونه واحد بدهد.

6.تسلیم اسنادی که فعالیت در رشته مربوط را دلالت کند.

7.استفاده از حق تقدم:اگر درخواست کننده ثبت در نظر داشته باشد با اتکا به درخواست ثبت یا ثبت خارج از کشور از امتیازات حق تقدم(حداکثر 6 ماه)بهره

8.رونوشتی از مقررات و شرایط استفاده از علامت جمعی و گواهی مقام صلاحیت دار
نکته:ارائه ی کارت بازرگانی هنگامی مورد نیاز نمی باشد که در عکس علامت یا اسمی که مد نظر دارید برای ثبت واژه یا حروف لاتین بکار گرفته نشده باشد.

مراحل ثبت علائم تجاری

بعد از اینکه اسناد ذکر شده فراهم آمد ، به سایت مالکیت صنعتی (بخش ثبت علائم تجاری) رفته و با توجه به نوع شخص حقیقی یا حقوقی مراحل ثبت اظهارنامه را کامل کرده  و اسناد لازم را در سایت آپلود نمائید.درخواست کننده می بایست تعیین نماید که علامت تجاری او به کدام بخش و گروه مرتبط می باشد.در نهایت پس از کنترل  و تصدیق اطلاعات ثبت شده مبلغ اولیه ی ثبت باید بوسیله ی اینترنت واریز گردد.بعد از اینکه مراحل به اتمام رسید، کد رهگیری را وصول کرده وچنانچه کارشناس مربوطه مورد تایید قرار دهد، دو رونوشت از قرارداد به نشانی شما ارسال می شود.پس از اینکه دو نسخه را امضاء کردید آنها را به همراه فیش واریزی واسنادی که برابر اصل شده اند به نشانی مرکز ارسال نمائید و مراحل ثبت بعد از اینکه مدارک به دست شما رسید آغاز خواهد شد.چنانچه اظهارنامه ای زودتر درسامانه به ثبت رسیده باشد برسی آن مقدم بر دیگر اظهارنامه ها خواهد بود بنابراین حضور درخواست کنندگان در اداره بر روال انجام کار تاثیرگذار نخواهد بود. اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی بعد از اینکه اظهارنامه را وصول کرد مطابق با مقررات به تنظیم آن پرداخته و در دفتر ثبت مراتب را درج خواهد کرد. بنا به ماده 9 قانون ثبت علائم و اختراعات:"مواردی موجود می باشد که بواسطه ی آن مسئول شعبه درخواست ثبت را قبول نخواهد کرد:

1. چنانچه علامت با مقررات قانونی در تضاد باشد.
2. اگر که علامت پیش از این به نام دیگری به ثبت رسیده باشد و یا با علامت دیگری که به ثبت رسیده است مشابه باشد و شباهت به مقداری باشد که خریداران عادی که معلومات خاصی در این مورد ندارند را دچار اشتباه کند.

در صورتی که اداره ی مالکیت صنعتی به این نتیجه برسد که شرایطی که در قانون آمده است در نظر گرفته شود علامت را به ثبت خواهند رساند و آگهی ثبت آن را به انتشار می رساند. (تادیه هزینه های ثبت علامت را درخواست کننده بر عهده دارد.).
 مراتب در روزنامه رسمی با ثبت اسم و آدرس صاحب علامت و محصولاتی که علامت در آنها بکار رفته است ،با ذکر کلیه ی ویژگی ها  آگهی خواهد شد.

در دفتر ویژه ای ثبت علامت با ذکر مراتب ذیل انجام خواهد شد:

1. شماره و تاریخ ترتیب اظهارنامه
2. شماره و تاریخ ثبت علامت و ویژگیهای ذکر شده در ماده یک آیین نامه
3. چسباندن نمونه ای از علامت در جای تعیین شده که مختص این کار می باشد.
4. هزینه ثبت  و حقوق دریافتی جهت هر صنف
5. امضای متقاضی یا قائم مقام او به شیوه ای که بخشی از امضای او در روی صفحه و بخشی از آن روی علامت باشد.
6. امضای رئیس شعبه ثبت علائم و یا قائم مقام وی

بعد از اینکه علامت تایید شده به ثبت رسید که شامل نکات زیرباشد با چسباندن  نمونه ای کامل از علامت بر روی آن به صاحب علامت یا نماینده وی داده خواهد شد:

1. تاریخ اخذ اظهارنامه و شماره ثبت آن در دفتر ثبت اظهارنامه.
2. تاریخ و شماره ثبت علامت.
3. نام و پیشه و سکونتگاه و تابعیت صاحب علامت.
4. نوع کالای تجاری و یا محصول و گروه محصولی که علامت جهت تمیزآن استفاده می شود..
5. مشخص شدن اجزایی که صاحب علامت حق استفاده انحصاری آن را به خود اختصاص داده و ثبت شده باشد.
6.  شماره و تاریخ مکان ثبت در خارجه چنانچه علامت قبلاَ در خارجه ثبت شده باشد.
7. تاریخ صدور تاییدیه.
8. مدت زمان اعتبار ثبت علامت.
9. امضای مدیر کل ثبت اسناد و املاک و رییس شعبه ثبت علایم تجاری.